Neriman kumral mı? Buldum o zaman!

Peyami Safa'nın olgunluk dönemi eseri olarak kayıtlanan "Fatih Harbiye", Koliba Film tarafında Fox Tv için ekrana uyarlandı. Başrollerini Neslihan Atagül (Neriman), Yunus Emre Yıldırımer (Şinasi) ve Kadir Doğulu'nun (Macit) paylaştığı dizide Süveda Çil, Uğur Demirpehlivan, Seda Türkmen (Fahriye), Dilara Öztunç (Pelin), Fırat Topkorur ve Itır Esen de rol alıyor. Dizinin uyarlama senaryosunu Hayriye Ersöz yazmış. Ersöz'ü size ve kendime hatırlatacak belirgin bir ekran işini bulamadım. Ağırlıklı olarak Kanal 7 için tv filmleri yazmış. Kalemini parlatan bir işi varsa ve es geçmişsem, özür dilerim. Fatih Harbiye'nin yönetmeni ise ekran bağımlılarının "Canım Ailem" den hatırlayacağı, son olarak da "Hayatımın Rolü"nü çeken deneyimli isim Sadullah Celen. Elinin çabukluğu ile ünlüdür. Yarattığı dünyaları severim. Çok temiz iş çıkarır. Güvenli sularda yüzer. Rejisi oyuncu odaklı değildir. Yani az yetenekliyi kamufle eden, örten, sarıp sarmalayan bir reji anlayışı yoktur. Elbette bana göre..

Safa'nın romanı, basıldığı günden beri popülerdi ve defalarca Türk Sineması'na da, dizilere de içeriği bakımından kaynaklık etti. Bilen biliyor, Fatih Harbiye, Türkiye'nin 1920-1930 yılları arasında geçer. Romanı ekrana uyarlarken o yıllarda tasvir edilen dünyanın, sınıfsal ayrışmanın/ çatışmanın kodlama farklılıklarının, Safa'nın o yıllardaki kadına bakışının sosyolojik olarak bu günkü karşılıklarını aramaya zahmet bile etmemişler. Uyarlayan, romanın konusuna sadece "dramatik klişeler" bazında yaklaşmış. Evet, bunu anlamak için ilk bölümü izlemek yeterli. 2013 yılında muhafazakar kodlamayla yetişmiş bir genç kızın altını çizmek için bula bula "bekaret kontrolü" travmasını koyarsanız, uyarlama zihniyetinizle ilgili bütün ipuçlarını da kapıma bırakmış olursunuz. Üzülerek söylüyorum ki Fatih Harbiye'nin temiz rejisi dışında dikkat çeken hiçbir yanı yok.

Oyuncu seçimine gelirsek, yan rollerde çok rahatsız eden bir durum yok. Hatta Seda Türkmen'i de çok beğendiğimi söylemek isterim. Fakat romanın bel kemiği olan Neriman karakteri için yaptıkları oyuncu seçimi gerçekten de yanlış olmuş. Neriman rolünü Neslihan Atagül'ün oynayacağını duyduğum ilk gün hissettiğim tedirginliği, çıkaracağı karakteri ve performansını görene kadar ertelemiştim. Atagül ile Neriman'ın tek ortak noktası ikisinin de kumral olmasıdır. Kabul, romanda fiziksel görünümüne dair en az ipucu verilen karakter Neriman'dır ama, kadro kurarken de tek şart romancının karakterlerini ince ince tarif etmesi midir? Neyse.. Atagül, umut vaad eden genç bir oyuncu ama, Neriman yorumu fazla pısırık, beden dili hayli ağlak olmuş. Roman boyunca değişen, çatışan, dönüşen ve dahi sık sık sinir krizleri geçiren Neriman, Atagül'ün bu yorumundan bir anda fırlar da, utançtan yerin dibine girerim inşallah. Ayrıca Neriman ve Şinasi o kadar sönük duruyor ki Kadir Doğulu ışıl ışıl parlar hale gelmiş.

Cem Yıldız, Murat Uncuoğlu ve Emre Dündar'ın müziklerini yaptığı Fatih Harbiye'nin sanat grubuna; mekan / kostüm seçimlerine, diyalogların acemiliğine filan hiç girmeyeceğim. Karısının ölümünden sonra Kuruçeşme'deki yalıda yaşamak istemeyen memur emeklisi Faiz Bey'in seçimlerine boyun eğerek dönemin Fatih'inde yaşamak zorunda kalan Neriman'ın özeneceği o "Batılı" hayat tarzından anladığınız bu mudur, demeyeceğim çünkü artık bunları söylemekten yoruldum. Oysa heveslenmiştim uyarlamayı duyduğumda, dönemsel hassasiyetleri açısından halen çok şahane oturuyordu günümüze.. Günlerce konuşabilirim Safa'nın Fatih Harbiye romanı ve kurguladığı çatışmanın alt metinleri üzerine.. Beyhude.. Ah bu arada, diziyi izlerken, başrol için odüsyon vermiş, ama başarılı bulunmadığı için yan rollere kaydırılmış en az iki Neriman adayı da gözümden kaçmadı.

Özetle; Peyami Safa'nın romanından bir trajedi pornosu yaratmayı planlıyorsanız elbette seyircisi bulunur.  Seviyor bizim bağzı tür seyircimiz bu ağdalı hikaye sündürmelerini.. Ancak bu kadro sezonda özellikle hafta arası ayakta durmakta çok zorlanır, o bakımdan güzel saat ve gün seçmişler. İlk bölüm, anlık SBT analizlerinde yayın boyunca yükselerek 1.'liğini korumayı başardı. Cumartesi, ilk bölüm merakı, karşısında sağlam rakip dizi/program olmaması ve Kadir Doğulu fanatiklerini düşünürsek normal bir durum. Son olarak, Fatih Harbiye'yi ben izlemem.. Emeği geçen herkese teşekkür eder. Hayırlı uğurlu yayınlar dilerim.

Öyle yani..


.